Odwieczny problem samopoznania

0
297
Rate this post

Chętniej również podejmuje działania altruistyczne na rzecz tych pierwszych. Jedynie w pewnych specyficznych rodzajach zadań wyraża on większą sympatię wobec ludzi różniących się od niego.

Jak wynika z tego skrótowego przeglądu, w systemie twierdzeń teorii samowiedzy znajdują się ustalenia i hipotezy, które rzucają nowe światło na odwieczny problem samopoznania i obrazu własnej osoby. Na te same pytania udzielamy coraz bardziej precyzyjnych i udokumentowanych odpowiedzi.

Krytyka konkurencyjnych teorii. W rozdziale 2. zwróciłem uwagę, że – zgodnie z zasadą unifikacji – uczony, który buduje nową teorię, musi określić jej miejsce w szerszym systemie teoretycznym, musi włączyć ją do ogólnej wiedzy psychologicznej. Przyjmując tę zasadę, próbowałem wykazać, że teoria samowiedzy, będąca konstrukcją o niskim szczeblu ogólności, jest częścią teorii wiedzy człowieka, która z kolei stanowi istotny składnik poznawczej teorii osobowości. Dokonałem więc wstępnej hierarchii systemu teoretycznego.

Pełna unifikacja wymaga również ustosunkowania się do do-tychczasowych koncepcji, których przedmiot badań jest zbliżony lub identyczny z przedmiotem zainteresowań samowiedzy. We współczesnej psychologii istnieje wiele takich konkurencyjnych koncepcji. Ich krytyczna ocena nie tylko obnaży ich braki, ale pozwoli ponadto lepiej zrozumieć strukturę i funkcję teorii samowiedzy.

Ograniczę się do omówienia trzech konkurencyjnych koncepcji, zwanych najczęściej ukrytymi teoriami osobowości, teorią atrybucji i teorią samopostrzegania. W ostatnich latach zdobyły one ogromną popularność. Wielu psychologów przyjmuje je bezkrytycznie. Tymczasem są one z reguły niedojrzałe.